● شیوههای فرزند پروری:
شیوه‌هایفرزند پروری شامل دو معیار عمده هستند: محبت و کنترل والدین.
کنترلوالدین آن دسته از رفتارهای والدین را شامل میشود که در خدمت جامعه پذیری (فرایندانتقال ارزش‌های اجتماعی از والدین به فرزندان) کودک قرار دارد. این امر به صورتتوانایی والدین دراعمال رهنمود، ثبات، توانایی تحمل رفتارهای نامطلوب (برای مثالفریاد کشیدن، بهانه‌جویی، گریه و .) و استفاده از مشوق‌ها و تقویت‌ها، نموددارد. محبت نیز شامل صمیمیت، علاقه، مهربانی و عاطفه والدین میباشد.
بر اساساین دو شاخص مهم، شیوههای فرزند پروری را به سه دسته عمده تقسیم می کنند:
شیوهمقتدرانه، شیوه سهل گیرانه، شیوه استبدادی.
۱) شیوه مقتدرانه:
والدینیکه از این شیوه استفاده می‌کنند، واقعیت‌ها را به کودکان خود منتقل می‌سازند، وتمایل بیشتری برای پذیرش دلایل کودک خود در رد یک رهنمود (دستور) از خود نشان می‌دهند.این والدین سخنوران خوبی هستند و اغلب برای مطیع سازی از استدلال و منطق بهره می‌جویندو به منظور توافق با کودک با او گفت‌وگو می‌کنند، از رفتارهای نامطلوب نمی‌ترسند وتاب مقاومت در برابر عصبانیت کودک را دارند. والدین مقتدر به تلاش‌های کودکان درجهت جلب حمایت و توجه پاسخ می‌دهند و از تقویت‌های مثبت بیشتری استفاده می‌کنند.این والدین در بعد محبت نیز عملکرد خوبی دارند و در ابراز محبت و علاقه و مهربانیدریغ نمی ورزند. آن‌ها حقوق ویژه خود را به عنوان یک بزرگسال می‌شناسند و بهعلایق فردی و ویژگی‌های خاص کودک خود نیز آگاهی دارند.
کودکاناین والدین؛ فعال، دارای اعتماد به نفس، استقلال رای، واقع گرا، باکفایت و خشنود،توصیف شده‌اند. آن‌ها به دلیل این‌که والدینشان فرصت‌های زیادی در تصمیم گیری وانتخاب در اختیارشان قرار می‌دهند و به خاطراین‌که مورد عشق و محبت واقع می‌شونداز نوعی احساس امنیت عاطفی برخوردارند.
۲) شیوه سهلگیرانه:
والدینسهل‌گیر کنترل کمتری بر کودکان خود اعمال می‌کنند و خواسته‌های آن‌ها چندان معقولنیست. مهرورزی و محبت آن‌ها در حد متوسطی قرار دارد. خانواده این والدین نسبتاآشفته است. فعالیت خانواده، نامنظم و اعمال مقررات، اهمال کارانه است. والدینکنترل کمی بر کودکانشان دارند، همین‌طور در خصوص انضباط کودک از نگرش‌هایی متعارضبرخوردارند. والدین سهل انگار در عین آن‌که به ظاهر نسبت به کودکان خود حساسهستند، اما توقع چندانی از آن‌ها ندارند. فقدان خواسته‌های معقول همراه با خودداریاز ارائه دلیل و گفت‌وگو با کودک، همواره از ویژگی‌های این شیوه به شمار می‌رود.این والدین بسیار به ندرت به فرزندان خود اطلاعات صحیح یا توضیحات دقیق ارائه می‌دهند.در عین حال والدین سهل انگار زورگو و سرکوبگر هستند. آن‌ها از روش‌های احساس گناهو انحراف استفاده می‌کنند. این والدین همچنین در بیشتر موارد در مواجهه با بهانه‌جوییو شکایت کودک، سر تسلیم فرود می‌آورند. والدین سهل انگار در ابراز محبت با والدینمقتدر تفاوت فاحشی ندارند. مادران سهل انگار به عنوان تنبیه، کودک را از محبت خودمحروم می‌سازند و به تمسخر او می پردازند. یک والد سهل انگار در تلاش است دربارهخط مشی خود با کودک م کند و قواعد خانواده را برای او توضیح دهد. او توقعچندانی برای انجام کارهای منزل و رفتار صحیح از کودک خود ندارد. او خود را بهعنوان عاملی فعال که هر گاه بخواهد، می‌تواند از آن استفاده کند؛ نه به عنوانعاملی که مسئول شکل‌دهی یا تغییر رفتار کنونی یا آتی کودک است، معرفی می‌کند.کودکان این والدین از اتکاء به خود، خودداری می‌کنند و یا از استقلال رای اندکیبرخوردارند. این کودکان به صورت افرادی نسبتا ناپخته توصیف شده‌اند که هنگاممواجهه با ناملایمات، تمایل به واپس‌روی (روی گردانی) دارند. این کودکان نسنجیدهعمل می‌کنند و به فعالیت بی‌هدف می پردازند.این کودکان نیز تکانشی، پرخاشگر و فاقداعتماد به نفس هستند و رفتارهای بزهکارانه از خود نشان می‌دهند.
۳) شیوه استبدادی:
نمایشقدرت والدین اولین عاملی است که این شیوه را از دو شیوه دیگر متمایز می‌سازد. اینوالدین بسیار پرتوقع بوده و پذیرای نیازها و امیال کودکان نیستند. پیام‌های کلامیوالدین یک جانبه و فاقد محتوای عاطفی است. والدین مستبد غالبا هنگام اعمال دستورات،دلیلی ارائه نمی‌دهند. این والدین نسبت به سایر والدین در میزان مرعوب شدن دربرابر رفتارهای نامطلوب، در حد متوسطی قرار دارند. در میان این سه شیوه، والدیندرشیوه‌ی استبدادی کمترین مهرورزی و محبت را از خود نشان می‌دهند. به ویژه اینوالدین به ندرت در رابطه‌ای که منجر به خشنودی کودک شود، شرکت می‌کنند. آن‌هاعموما نسبت به تلاش‌های کودکان برای حمایت و توجه بی‌تفاوتند و به ندرت از تقویتمثبت استفاده می‌کنند. ابراز محبت در این الگو در پائین‌ترین سطح قرار دارد. اینوالدین، تایید، همدلی و همدردی اندکی را نسبت به فرزندان خود ابراز می‌کنند وشواهد اندکی مبنی بر روابط قوی میان مادر و فرزند وجود دارد. در حقیقت بر اساسگزارش‌های موجود، این والدین برای کنترل کودکان خود از شیوههای ایجاد ترس استفادهمی‌کنند و هیچ گونه تفاهمی بین والدین مستبد و فرزندانشان وجود ندارد. این والدیناطاعت کودک را یک حسن تلقی می‌کنند و در مواقعی که اعمال و رفتار کودک در تعارض بامعیارهای آن‌ها قرار می‌گیرد، از تنبیه و اعمال زور برای مهار خواسته کودک استفادهمی‌کنند. بر اساس تحقیقات، فرزندان والدین مستبد نسبت به فرزندان والدین مقتدر دربرقراری رابطه با همسالان و داشتن موقعیت فعال و نیز استقلال رای در سطح پایینیقرار می‌گیرند. این کودکان همچنین افردی خشمگین، منزوی، غمگین و آسیب پذیر نسبت بهفشار (استرس) و محتاط توصیف می‌شوند.
● بحثو نتیجه‌گیری:
شیوه‌هاییکه والدین در تربیت فرزندان خود به‌کار می‌گیرند، نقش اساسی در تامین سلامت روانیفرزندان آن‌ها دارد. در سایه ارتباط سالم است که می‌توان نیازهای فرزندان را شناختو نسبت به تامین و ی آن‌ها همت گماشت. همان‌گونه که اشاره شد، هر یک از اینشیوه‌ها اثراتی بر رفتار کودکان دارند که در این میان اثرات مخرب و منفی شیوه‌هایسهل گیرانه و مستبدانه بیشتر است. آن‌چه اهمیت دارد این است که طبق تحقیقات انجامگرفته، بهترین شیوه فرزند پروری، شیوه مقتدرانه است که والدین در عین گرم و صمیمیبودن با فرزند خود، کنترل کننده و مقتدر هستند. این شیوه به فرزندان کمک می‌کند تابا هنجارهای اجتماعی بهتر سازگار شوند و همچنین تاثیر کمی بر آزادی‌های فردیکودکان دارد. این کودکان با کفایت، واقع گرا، دارای اعتماد به نفس، فعال، خود نظم‌بخشو مسئول هستند.
● راهکارها:
در درجهنخست باید والدین را نسبت به شیوههای فرزند پروری و اثرات هر یک از آن‌ها برفرزندان، آگاه کرد. این آگاه سازی از چند طریق امکان‌پذیر است:
▪برگزاری کلاس‌های آموزش خانواده در مدارس توسط مشاوران.
▪برگزاری دوره‌های آموزشی برای والدین کودکان خردسال در مهد کودک‌ها.
▪وم ایجاد دوره‌های آموزشی در مراکز فرهنگی مانند فرهنگسراها، کانون‌های تربیتیآموزش و پرورش، کانون‌های فرهنگی مساجد و اماکن مذهبی.
▪برگزاری کارگاه‌های کوتاه مدت و فشرده یک روزه برای والدین.
▪برگزاری جلسات برای مراقبین فرزندان بی سرپرست در مراکز بهزیستی.
در درجهدوم باید مسئولین را، که در واقع والدین دوم فرزندان هستند، نسبت به وجود این شیوه‌هاو گستره رفتارهایی که به دنبال دارند، آگاه کرد. این اطلاع‌رسانی به شیوههای زیرانجام میشود:
▪برگزاری جلسات مشابه جلسات والدین برای جامعه هدف زیر، به منظور آشنایی با این روش‌هاو ضرورت آموزش والدین و کسانی که با فرزندان در ارتباط هستند:
۱) مسئولین آموزش و پرورش
۲) مسئولین بهزیستی
۳) مسئولین بهداشت روان در وزارت بهداشت
مقاله پژوهشی با عنوان نیاز سنجی تفریحی مردم شهر اصفهان
والدین ,کودکان ,شیوه ,کودک ,فرزندان ,می‌کنند ,این والدین ,نسبت به ,و به ,می‌کنند و ,سهل انگار ,شیوههای فرزند پروری
درباره این سایت